Katten zijn niet echt waterdrinkers. Als woestijndieren hebben ze een lage dorstreflex en hun drinkmethode is ook niet erg efficiënt. Toch is ook voor katten vocht ontzettend belangrijk. Te weinig vocht kan leiden tot een scala aan gezondheidsproblemen, zoals blaas- en nierproblemen.

Vers water is daarom belangrijk, maar ook de soort voeding kan een groot verschil maken in de hydratatie van je kat. Aan de kattenbak kun je zien of hij genoeg drinkt en zo niet, dan vind je hier meer tips om je kat meer te laten drinken.

Hoeveel water hebben katten nodig?

Er zijn verschillende zaken die bepalen hoeveel water je kat nodig heeft naast de voeding. Het lichaamsgewicht is de belangrijkste factor.

Er zijn twee manieren om een inschatting te maken hoeveel jouw kat nodig heeft:

• 44 tot 66 ml per kilo lichaamsgewicht[1]
• Net zoveel ml vocht als het aantal kcal[2]

Daarbij spelen ook zaken als lactatie, omgevingstemperatuur, gezondheid, waterverlies in ontlasting en urine, en individuele verschillen een rol.

Hoeveel katten moeten drinken, hangt mede af van wat voor soort voeding dat ze krijgen: op droge brokken moeten ze aanzienlijk meer drinken dan wanneer ze vochtrijke voeding (natvoer, rauwe voeding) krijgen.

Voor een gemiddelde kat van 4 kilo komt dit neer op 176 tot 264 ml. Voor het gemak houd ik vaak 55 ml per kilo lichaamsgewicht aan, wat 220 ml per dag is.

Hoeveel water drinkt een kat?

Normaal drinkt een kat niet echt veel. Voor woestijndieren is water schaars en niet in altijd in de buurt. Hun dorstreflex is hierom erg laag: ze krijgen veel minder snel een dorstprikkel. Bovendien kunnen ze niet zo goed drinken door fysieke eigenschappen.

Wij als mensen hebben wangen en lippen om water mee naar binnen te zuigen. Honden gebruiken hun lange en brede tong om in het water te steken. Vervolgens buigen ze hun tong naar achter vouwt als een soort bakje (zie deze video).

Katten raken alleen maar het oppervlakte van het water. Vervolgens vouwen ze ook hun tongetje een beetje naar achteren, maar lijken niet heel goed zo’n mooi kommetje te maken. Er is hierdoor minder water contact, waardoor de kat maar enkele druppeltjes per keer binnen krijgt.

In deze video zie je het prachtig in slow-motion (vooral aan het eind zie je beter hoe het tongetje omvouwt):

https://youtu.be/3EXd-W_GCoI

Daarom drinken katten normaal niet echt. Kun je je voorstellen hoe vaak een kat zijn tongetje heen en weer moet doen om een grote hoeveelheid water op te nemen?

Daarmee is niet gezegd dat het prima is dat katten niet zo goed kunnen drinken. Ook katten hebben vocht nodig om te overleven, net als elk ander levend wezen op onze aarde.

Vocht in voeding: Brokjes versus vochtrijke voeding

Katten halen hun vocht uit hun prooi en niet zozeer uit letterlijk drinken, want dat is voor hen evolutionair bepaald en efficiënt.

Een simpel rekensommetje om dit te demonstreren:

• Natvoer bestaat uit grofweg 75% vocht. Mag een kat 200 gram natvoer, dan is 150ml daarvan vocht.
• Brokjes daarentegen bestaan uit 10% water. Van brok mag de gemiddelde kat 50 gram. Dat is dus 5ml water.

Als die gemiddelde kat 220 ml water per dag nodig heeft, dan zie je hoeveel water je kat wel niet moet drinken om dat te bereiken bij een brok-dieet.

Misschien denk je nu: “Maar mijn kat drinkt heel vaak!”.

Dat kan: een kat op brokjes drinkt vaker en ook meer dan katten op natvoer. Echter, als je het vocht van het voer en gedronken water optelt, krijgen katten op natvoer nog steeds meer vocht binnen dan wanneer ze brokjes eten.[3]

Katten op droogvoer zijn daardoor in een constante staat van milde uitdroging.

Gevaar van te weinig vocht

Naast dat vocht belangrijk is voor de algehele gezondheid en de werking van het lichaam, heeft het bij de kat grote invloed op de gezondheid van de nieren, blaas en urinewegen.

Te weinig vocht kan vooral zorgen voor een meer geconcentreerde urine. Hierdoor kan de kleinste onbalans in mineralen hierdoor makkelijk kristalliseren in de blaas (en minder vaak voorkomend in de nieren) veroorzaken. Deze irriteren de blaaswand, wat kan leiden tot blaasontstekingen.

Ook kunnen grotere kristallen en stenen ontstaan, zoals struviet (blaasgruis) of oxalaat. Deze zijn op z’n minst pijnlijk en op zijn ergst kunnen ze een verstopping van de urinewegen veroorzaken. Vooral bij katers is de kans hierop groot, door de langere en nauwere plasbuis, maar ook bij poezen kan dit voorkomen!

Als er voldoende vocht is, kan een onbalans makkelijker opgelost worden én worden overtollige mineralen eerder uitgeplast, waardoor ze geen probleem meer vormen. Daardoor neemt de kans op urineweg problemen af.

Krijgt mijn kat voldoende water?

Het is lastig te meten of jouw kat genoeg water drinkt om het gebrek in het voer aan te vullen. Daarom is het slim om niet alleen te kijken naar het voer en het waterbakje, maar ook naar het beestje zelf.[4] Milde uitdroging is makkelijker te missen.

Als je kat voldoende gehydrateerd is, ziet de vacht er mooi uit. Hij is glanzend en er zijn geen schilfers. Een slechte vacht kan alleen ook wijzen op andere zaken (bijvoorbeeld allergieën).

Huidelasticiteit kan meer inzicht geven. Pak daarvoor het nekvelletje zachtjes beet en trek het wat op. Het moet snel (in een seconde) terugtrekken naar de normale positie. Dit is de turgor test. Als dat niet gebeurt, is je kat waarschijnlijk uitgedroogd.

Ook gedragsveranderingen kunnen plaatsvinden. Als je kat uitgedroogd is, kan hij lusteloos of lethargisch worden, zijn eetlust verliezen of sneller ademhalen. Zeker met warmer weer zijn dit zaken om op te letten.

Mijn kat drinkt niet, is dat een probleem?

Uit onderzoek blijkt dat katten op een volledig natvoer dieet niet of amper nog drinken uit waterbakjes. Zelf merk ik dat ook met Lapje: Ondanks meerdere waterbronnen zie ik haar nooit drinken. Hier maak me dan ook geen zorgen over. Zou jouw kat echter deels of volledig brokjes krijgen, dan zou ik me hier meer zorgen over maken. De turgor test vertelt je dan meer. Ook kun je kijken naar de plasjes in de kattenbak.

Hoeveel plast een kat per dag?

Verder kun je kijken naar de kattenbak. Normaal doet een kat ongeveer 3 plasjes per dag. Door klonterend grit te gebruiken, is dit makkelijk te tellen. Ook kun je dan zien of het de plasjes een normale grootte hebben.

Mijn (oude) kat drinkt veel, plast veel en valt af – wat nu?

In sommige gevallen gaan katten plots heel veel drinken, en dus ook veel plassen. Dit kan eventueel gepaard gaan met meer of hetzelfde eten, en toch afvallen.

In deze gevallen kun je denken aan suikerziekte, nierfalen, een te snel werkende schildklier of misschien iets anders. Een bezoekje aan de dierenarts is essentieel.

Mijn kat plast veel kleine beetjes, is dat gek?

Ja, dat is niet normaal. In het plaatje hierboven zie je een normale plas tegenover kleine plasjes. Ziet bij jouw de kattenbak er ook zo uit, dan is de kans groot dat je kat veel pijn heeft door blaasproblemen.

Soms gaat dit gepaard met miauwen op de bak, steeds weer naar de bak gaan en/of buiten de bak plassen. Soms is ook bloed zichtbaar, maar dat hoeft niet!

Ook hierbij raad ik je aan direct naar de dierenarts te gaan voor verder onderzoeken.

Mijn kat kan niet plassen: alarm!!

BELANGRIJK!! Als hij helemaal niet meer plast, maar dit wel steeds probeert, is de plasbuis waarschijnlijk verstopt. Bij katers gebeurt dat makkelijker dan bij poezen. Binnen 24 uur kan de blaas scheuren en de dood erop volgen. Direct naar de dierenarts dus!

Conclusie: Meer natvoer voor een goede hydratatie

Katten zijn geëvolueerd op vocht uit voeding. Daardoor is hun dorstprikkel lager en daarbij drinken ze ook nog eens inefficiënt. Vochtrijke voeding is daarom onmisbaar in hun dieet om hun dagelijkse hoeveelheid vocht te halen.

Op zoek naar tips om je kat natvoer te laten eten? Neem dan hier een kijkje.

Bronnen

[1] Pet Happy: How much water should your cat drink per day?

[2] Small Animal Clinical Nutrition, 5^de editie (2010)

[3] Buckley ea. (2011) Effect of dietary water intake on urinary output, specific gravity and relative supersaturation for calcium oxalate and struvite in the cat

[4] Dierenziekenhuizen: Mijn kat drinkt en plast veel