FLUTD (Feline Lower Urinary Tract Disease) is een ziekte aan de lagere urinewegen, waarbij vaak de urinewegen en blaas bedoeld wordt. Voor katten staat het in de top 3 van de meest voorkomende ziekten, strijdend met gebitsproblemen en nierfalen om plek 1.   FLUTD bestaat uit meerdere ziektebeelden. De meest voorkomende is idiopathische blaasontsteking, wat betekent dat er een blaasontsteking is zonder aanwijsbare oorzaak, zoals een bacterie of kristallen.   Urolieten (kristallen) staan op de tweede plek. In 50% daarvan gaat het om struviet (blaasgruis) en in 40% om calcium oxalaat. In 10% van de gevallen gaat het om andere stenen.  

Wat is struviet?

Struviet, wat door velen ook blaasgruis wordt genoemd, bestaat uit kristallen van magnesium, fosfaat en ammonium. Deze kleine kristallen klonteren samen en worden zodoende steeds groter. Soms vormen ze daardoor stenen.   Deze kristallen en stenen irriteren de blaaswand. Dit kan leiden tot blaasontstekingen. Ook kunnen ze de urinewegen irriteren. De irritatie kan zorgen voor zwellingen in de plasbuis en zodoende kunnen kristallen zowel direct als indirect de urineweg blokkeren. Daardoor kan je kat niet meer plassen. Dit betekent een spoedritje naar de dierenarts.

Symptomen: Hoe herken je blaasproblemen en struviet?

Een kat is een echte binnenvetter. Pijn laat hij niet snel zien. Het is daarom belangrijk te letten op zijn gedrag: als je weet wat normaal is voor hem, is het makkelijker te zeggen wat abnormaal is. Hierdoor valt het je sneller op dat je kat afwijkend gedrag vertoont. De symptomen van de verschillende soorten blaasproblemen lijken op elkaar.   Het eerste wat vaak opvalt is dat je kat op ongewenste plekken (lees: buiten de bak en in huis) gaat plassen. Een kat is een ontzettend schoon dier en dit is echt een teken dat er iets mis is.   Straffen heeft geen enkele zin. Hiermee maak je je kat bang en veroorzaak je stress, waardoor je niet alleen de oorzaak niet aanpakt, maar het probleem zelfs kan verergeren.   Lees meer: Help! Mijn kat plast in huis. Wat kan ik doen?  

Kattenurine: Wat is normaal en wat duidt op blaasproblemen?

De hoeveelheid, kleur, helderheid en geur kan je een idee geven of er iets mis is.[1]  

Hoeveelheid

Meestal plassen katten gemiddeld twee keer per dag. Dit ligt ook aan het voer en aan de kat. Daarom is het handig om te weten hoe vaak jouw kat normaal naar de bak gaat. Gaat je kat plots vaker of juist minder vaak, onderneem dan actie. Wacht niet te lang.[2]  

De kleur

De normale kleur is helder lichtgeel of amberkleurig. Een donkerrood, bruinige of rozige kleur kan betekenen dat er bloed in de urine zit. Dit is niet altijd even makkelijk te zien, zeker niet door het grit in de kattenbak. Ook troebele urine of stukjes kunnen duiden op blaasproblemen.   Een juist meer wittere kleur duidt erop dat de urine niet meer geconcentreerd wordt en daarmee nierproblemen.  

De geur

Dat kattenpies stinkt is duidelijk. Het is normaal dat het naar ammoniak ruikt. Maar soms ruikt het toch nog wat erger. Een sterke ammoniakgeur kan duiden op een bacteriële infectie. Als het juist zoet ruikt, duidt dit eerder op suikerziekte.  

Symptomen van blaasproblemen

De meeste symptomen gaan gepaard met plassen en de kattenbak (let op: niet álle symptomen hoeven voor te komen of zichtbaar te zijn!):

• Vaak (willen) en meer plassen (poly-urie)
• Hij plast kleine beetjes (om dit snel op te merken is klonterend grit het handigst!)
• Hij miauwt of piept op de bak als hij probeert te plassen (pijn - dysurie)
• Plassen naast de bak of ergens in huis (de kattenbak wordt vermeden; periurie)
• ‘Zomaar’ op je schoot gaan plassen of direct in je zichtlijn
• Bloed in de urine (bruinige of roze urinekleur, vaak moeilijk zichtbaar) (hematurie).

  Gedragsmatige veranderingen zijn[3]:

• Veel naar de kattenbak gaan
• Voor de kattenbak ijsberen of erin gaan liggen
• Meer wassen, vooral onder de staart, de buik en genitaliën – soms totdat het kaal is

 

Belangrijk Als je ziet dat je kat probeert te plassen maar er komen maar een paar druppels, bloed of helemaal niets, dan is het een noodgeval en moet je direct naar de dierenarts. Dit is waarschijnlijk een blokkade in de plasbuis (strangurie).   Bij een geblokkeerde plasbuis zou je bij de achterkant van de buik een citroen grote bal kunnen voelen. Als je kat nog sterk genoeg is, zal het miauwen van pijn. Knijp hier onder geen beding in, ook niet zachtjes! Dit kan ertoe leiden dat de blaas scheurt met alle gevolgen van dien.

 

Symptomen van pijn

Katten laten niet snel pijn zien. In het wild maakt dit ze zwak en een makkelijke prooi. Daardoor is het soms lastig te zien of je kat pijn heeft.   Het is belangrijk te weten wat normaal is voor jouw kat, zodat je ziet wat afwijkend is[4]:

• Onrustiger, zoals steeds weer naar de bak toe gaan of niet gaan liggen
• Agressie, klagen of blazen bij benadering, aanraking of optillen
• Meer terugtrekken dan normaal, minder sociaal en/of verstoppen.
• Verminderde eetlust, niet willen eten of drinken

  Als je symptomen ziet, ga dan naar de dierenarts. De DA doet meer onderzoek naar mogelijk oorzaken. Weten wat de oorzaak is, is zeer belangrijk in het kiezen van de behandeling. Wacht niet, dit kan de problemen verergeren. Eerst sluit je medische oorzaken uit en dan pas wordt gekeken naar eventuele gedragsproblemen. In deel 2 van de blaasgruis serie lees je wat je moet weten over de blaasgruis diagnose bij de dierenarts. Bronnen [1] Pet Health Network: Cat pee 101 + Cat Heath: Cat Urine [2] Plaatje van: CatInfo: Feline Urinary Tract Disease [3] iCat Care: FLUTD + MC voor dieren: Blaasontsteking bij de kat + Dieren Dokters: Blaasgruis [4] NRKV: Pijn bij je kat + Dr. Becker: How to know if your cat is in pain