Eenmaal de keuze gemaakt voor castratie komt het volgende probleem: Wat nu?

In dit artikel wil ik kort ingaan op een aantal belangrijke punten rondom castratie, zoals de verschillende factoren voor en na de operatie, maar ook het traject erna. Zo weet je wat je te wachten staat en geeft dit hopelijk wat meer rust en duidelijkheid.

De ideale leeftijd

Rondom de ideale leeftijd is vrij veel te doen. De een vindt later beter, dan ander juist vroeger. Zelf ben ik voorstander van castratie op jongere leeftijd, dus voor de 4^e maand. Waarop ik dit heb gebaseerd, kun je vinden in Castratieleeftijd besproken: De risico’s van vroegcastratie op lange termijn, Veranderingen in het gedrag en De risico’s rondom de operatie. Uiteraard is iedereen vrij hier zijn eigen keuze in te maken.

Sommige dierenartsen willen niet castreren tijdens de krolsheid. Door te laten castreren voor de eerste cyclus, voorkom je dit probleem. Ben je hiervoor al te laat, overleg dan met de dierenarts wat hun protocol hiervoor is.

Kosten

De ingreep bij een kater gaat makkelijker dan bij de poes. Dit zie je ook terug op de rekening. In veel gevallen betaal je voor een poes ongeveer het dubbele als voor een kater.

Hoeveel de ingreep precies kost, is geen algemeen antwoord op te geven. Tussen verschillende dierenartsen verschilt de prijs namelijk enorm. Wanneer prijs een punt is, is windowshoppen dus zeker aan te raden.

Voor dit artikel zijn tarieven vergeleken van dierenartsen door het hele land en de gevonden verschillen zijn op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Zo varieert de prijs bij poezen tussen de 70 en 181 euro en voor katers tussen de 33 en 95 euro! Vraag na bij jouw dierenarts wat een ingreep kan gaan kosten.

Gemiddeld genomen betaal je dit:

• Poezen: €125,-
• Katers: €60,-

Deze kosten zijn inclusief opname, standaard medicatie en nacontrole. Eventuele complicaties komen uiteraard bovenop de prijs.

Staar je alleen niet blind op de prijsverschillen. Een hoger tarief kan voortkomen uit betere apparatuur, nieuwere technieken, regelmatige nascholing en dat soort dingen. Goedkoper is dus zeker niet altijd beter.

Verzekeren tegen de onkosten?

De meeste verzekeringen vergoeden castratie niet, tenzij je een aanvullende verzekering hebt. Let hier dus even goed op als je een verzekering hebt. Persoonlijk denk ik dat voor dit bedrag een verzekering het niet waard is. Castratie is wat mij betreft een uitgave die je berekent bij de aanschaf van de kat, het geld hiervoor zou je bij voorbaat al opzij kunnen zetten.

Voorbereiden op de operatie

Omdat de narcose vaak misselijkheid tot gevolg heeft, is het belangrijk dat het dier voor de operatie nuchter is. Zo voorkom je braken tijdens de operatie waar je kat in zou kunnen stikken.

De dierenarts zal vaak aangeven vanaf hoe laat de kat geen eten meer mag hebben. Vaak is dit een uur of 10 vooraf, maar dit hangt ook af van de leeftijd. Een kundig dierenarts zal hier ook rekening mee houden. Jongere kittens mogen (lees: moeten) namelijk minder lang nuchter zijn dan oudere.

Nuchter betekent overigens enkel het onthouden van voedsel. Water (dus geen kattenmelk of iets anders vloeibaars) dient te allen tijde beschikbaar te blijven.

Dit houdt tevens in dat een kat die normaal gesproken naar buiten mag binnen moet blijven. Dan weet je zeker dat ze buiten niks eten, maar ook dat ze ’s ochtends dus gewoon netjes thuis zijn als het zover is. Je zal altijd zien dat de kat net die dag besluit een rondje extra te lopen en jou lekker laat wachten met je mandje.

Veel katten reageren op het pakken van het reismandje door te vluchten en zich ergens te verstoppen. Wanneer je pas op het moment van vertrek het mandje tevoorschijn haalt, kan dit leiden tot een hoop onrust en ongemak (voor zowel jou als de kat). Het kan helpen om het mandje al een paar dagen eerder tevoorschijn te halen, of zelfs het mandje onderdeel te maken van de vaste opstelling.

De ingreep zelf

Bij de meeste dierenartsen breng je ’s ochtends vroeg de kat en zullen ze later in de ochtend de operatie uitvoeren. Bij sommige dierenartsen mag je bij het moment van in slaap brengen zijn of mag je zelfs, achter glas, de operatie bekijken. Dit is erg dierenarts afhankelijk en zul je moeten bespreken met je eigen dierenarts.

Wanneer de operatie klaar is, wordt de kat naar een uitslaapkamer gebracht waar deze bij mag komen van de narcose. Wanneer de kat wakker genoeg is, krijg je een belletje en mag deze naar huis. Vaak is de kat nog wel slaperig, dus doe nog even rustig aan.

De dagen na de operatie

In principe krijg je vanuit de dierenarts instructies mee voor de eerste 24-48 uur. Zo zullen de meeste katten nog niet direct willen eten. Willen ze dit wel, is het verstandig om dit in kleine beetjes aan te bieden om de maag niet direct teveel te belasten na de narcose. Het is wel belangrijk dat ze de volgende dag weer gaan eten.

Verder is het normaal dat katten de eerste dagen wat suf en/of sloom zijn, al hebben niet alle katten hier last van. Er is dus geen reden tot zorgen wanneer de kat meer slaapt, minder klimt en weinig zin heeft om te spelen. Gun de kat deze rust ook. Zijn er drukke huisdieren of gezinsleden, geef de kat dan ruimte om zich op een rustige plek terug te trekken.

Pijnstilling

Met de operatie krijgt de kat pijnstilling en antibiotica, deze werkt ongeveer 24 tot 48 uur. De dierenarts kan ervoor kiezen om pijnmedicatie mee te geven, maar dit gebeurt niet altijd. Heb je het idee dat de kat pijn heeft, overleg dan met de dierenarts of je alsnog iets kan krijgen. Hou hierbij rekening met het feit dat katten meesters in het verstoppen van pijn zijn en je dus op de kleine signalen moet letten. Denk hierbij aan een vreemde houding, teruggetrokken of juist aanvallend gedrag, meer of minder mauwen, dat soort dingen.

Geef nooit zonder overleg medicatie en gebruik enkel de door de dierenarts voorgeschreven pijnstilling. Pijnstilling voor ons, zoals paracetamol, kan dodelijk zijn voor de kat!

Genezing van de wond

Katers worden over het algemeen niet gehecht, maar het is nog steeds verstandig dat ze niet teveel aan de wond zitten in verband met bacteriën en irritaties. Poezen worden steeds vaker onderhuids gehecht (maar niet altijd). Ondanks dat ze hierdoor bijna niet meer aan hechtingen kunnen komen, heb je altijd uitzonderingen. Daarbij geldt ook voor hen dat teveel aan de wond zitten de wond kan irriteren en het genezingsproces niet bevordert.

Kap of romper

Katten die overdadig aan de wond blijven zitten en hierdoor irritaties veroorzaken, moeten hierin beperkt worden. Bij katers betekent dit een “lampenkap” om de kop, bij poezen is een “Medical Pet Shirt” (rompertje) ook een optie. Je kan dit onder toezicht 1 of meerdere keren per dag af doen, zodat de kat zichzelf kan wassen of makkelijker kan eten.

Alarmsignalen

Het is normaal dat de wond na de operatie wat opzwelt. Is de wond extreem dik, rood en warm, of komt er bijvoorbeeld vocht of pus uit de wond, is dit aanleiding om contact op te nemen met de dierenarts. Ook als de kat koorts heeft (meer dan 39,5°C), is dit aanleiding voor een belletje naar de dierenarts.

Huisarrest

Katten zijn na narcose vaak gedesoriënteerd. Het zal de eerste paar dagen lastiger zijn om de weg te vinden, waardoor het risico op niet thuiskomen groter is. Daarbij is de wond een zwakke plek. Zowel omgevingsfactoren (scherpe takken) als andere katten geven een hoog risico op vertraging van genezing. Probeer ze dus een week of 2 binnen te houden (poezen op zijn minst tot de nacontrole).

Nacontrole

Na anderhalve tot 2 weken na de operatie wil de dierenarts vaak graag zien hoe het herstel gaat. Bij katers is dit vaak niet nodig, maar bij poezen is dit bijvoorbeeld het moment dat eventuele bovenhuidse hechtingen worden verwijderd. Wanneer tijdens deze controle geen vreemde dingen worden gevonden, is de kans minimaal dat er nog iets misgaat bij de genezing.

Vruchtbaarheid

Bij poezen wordt steeds vaker gekozen voor een ovariohysterectomie. Dit houdt in dat zowel de eierstokken als de baarmoeder worden verwijderd. Het spreekt voor zich dat de poes vanaf dat moment dus geen kittens meer kan krijgen. Maar ook als alleen de eierstokken worden verwijderd, is de poes niet meer vruchtbaar. Er vindt namelijk geen eisprong plaats, zolang de poes niet wordt gedekt (en geen eierstokken betekent sowieso geen eisprong).

Katers daarentegen zijn een ander verhaal. Zij zijn tot wel 6 weken na de operatie vruchtbaar (mits ze al geslachtsrijp waren) en in staat om een intacte poes te bevruchten. Heb je thuis een intacte, vruchtbare poes, is dit dus zeker iets om rekening mee te houden.

De voeding aanpassen

Castratie heeft op verschillende punten invloed op de hormoonhuishouding. Dit leidt tot een verhoogde voedselinname, een vertraagd metabolisme en een verminderde activiteit (lees meer). Veel dierenartsen bevelen "sterilised" voeding aan omdat die minder caloriedicht zijn. Dat kan, maar is wat mij betreft niet per se nodig (en de meeste zijn van weinig kwaliteit) (lees hier meer).

Wat wel nodig is, is de hoeveelheid calorieën aanpassen. Afhankelijk van je kat is dit ergens tussen de 10 en 30% minder dan voor de castratie. Vrij voeren wordt in wetenschappelijke literatuur sterk afgeraden. Lees hier meer over hoeveel voer je kat mag na castratie.

Dit artikel is geschreven door Marilyn en Kim.